“เรามีพื้นที่สาธารณะไว้ทำไม? คนชุมพรจะตอบให้เอง”
ในเมืองที่ปริมาณของตึกสูง ท้องถนน และรถยนต์ สวนทางกับจำนวนและคุณภาพของ “พื้นที่สาธารณะ” อย่างน่าใจหายจนการเข้าถึงพื้นที่สาธารณะแต่ละทีกลายเป็นสิ่งที่ต้องใช้ทั้งพลังกายและพลังใจมหาศาล แถมพอฝ่าฟันเดินทางไปจนถึง ข้างในบ้างก็ยังทรุดโทรมขาดการดูแล บ้างก็ปิดล้อมรั้วอย่างดีเหมือนกลัวมีคนเข้าไปใช้ บ้างก็ตั้งใจสร้างซุ้มและแลนมาร์คแน่นเอี๊ยดเพิ่งดึงคนเข้ามาเที่ยวเล่นถ่ายรูปโดยลืมจุดประสงค์ที่แท้จริงของการเป็น “พื้นที่สาธารณะของทุกคน” ไป และ ใช่ เรากำลังพูดถึง ‘กรุงเทพฯ’ เมืองเทพสร้างของเรานี่เอง
เขาว่ากันว่าพอเคยชินกับอะไรมากๆ เข้า คนเราก็มักจะรู้สึกเหมือนมันเป็นเรื่องปกติ ในฐานะคนกรุงเทพฯ คนนึง เราสารภาพตามตรงก็ได้ว่าแทบจะลืมไปแล้วว่า “ความรู้สึกในการงานใช้งานพื้นที่สาธารณะที่ดีเป็นยังไง” และ เพราะอะไร “เมืองจึงยังต้องมีสิ่งนี้อยู่” จนกระทั่งนี้ที่วันที่ได้เดินทางมายังเมืองเล็กๆ อันเป็นประตูสู่ภาคใต้อย่าง “ชุมพร”
เมืองที่คนเมืองยังใช้พื้นที่สาธารณะกันจนเป็นส่วนหนึ่งของชีวิ แถมพื้นที่สาธารณะยังไม่ได้เป็นแค่ที่ถ่ายรูปหรือจุดพักผ่อนหย่อนใจ แต่เป็นสิ่งที่เชื่อมต่อให้ผู้คนหลากหลายได้ออกมาใช้เวลาแลกเปลี่ยนความสุข ความสนุก และความสนใจไปด้วยกันใต้ท้องฟ้าและแสงแดด สมชื่อ “ชุมพร” ที่เพี้ยนมาจากคำว่า “ชุมพล” ซึ่งหมายถึงการ “การรวมตัว” และรวบรวมกำลังพลของทหาร ณ เมืองหน้าด่านของภาคใต้ในสมัยที่ยังมีสงคราม
วันนี้ Trawell จึงอยากชวนทุกคนมาทวนความจำและตามหาความหมายของการมีพื้นที่สาธารณะกันอีกครั้ง ผ่าน PHOTO ESSAY ที่จะพาคุณเดินเล่นลัดเลาะผ่าน 4 พื้นที่สาธารณะกลางเมืองชุมพรแห่งนี้ ส่วนคำถามที่ว่า “เราจะมีพื้นที่สาธารณะไว้ทำไม?” น่ะหรอ “เดี๋ยวคนชุมพรจะตอบให้เอง”
สวนอาภากรเกียรติวงศ์ จังหวัดชุมพร
“พื้นที่สาธารณะมีไว้…ซ้อมรำในชุดจัดเต็ม”
บ่ายวันเสาร์ที่แดดจัดแต่ยังมีร่มเงาจากต้นไม้ใหญ่ในสวน แก๊งเด็กๆ โรงเรียนศรีอภัยเล่าว่า คุณพ่อคุณแม่จะช่วยแบกลำโพงมานั่งเฝ้าพวกเธอซ้อมรำกลางสวนแบบนี้กันเป็นปกติ เพราะวันธรรมดาหลังเลิกเรียนทุกคนต้องแยกย้ายกันไปเรียนพิเศษวิชาสายวิทย์-คณิต กว่าจะเลิกก็เหนื่อยจนเต้นกันไม่ไหว
โดยที่เลือกมาซ้อมที่นี่ก็เพราะสวนนั้นมีพื้นที่กว้างขวาง จะแต่งตัวจัดเต็มแบบนี้มาซ้อมก็ไม่ต้องขออนุญาตใคร และไม่มีใครว่า แถมระหว่างที่พวกเธอซ้อมไปคุณพ่อคุณแม่ก็ยังมีต้นไม้ใหญ่อีกหลายต้นให้นั่งเอนหลังพักผ่อนรอรับกลับบ้านอีกด้วย
“พื้นที่สาธารณะมีไว้…เล่นเทนนิสด้วยกันหลังเกษียณ”
เดินเลยสวนอาภากรณ์มาอีกไม่ไกลเราก็จะได้เจอกับสนามเทนนิสเล็กๆ ที่มีเจ้าถิ่นเป็นกลุ่มคุณลุงวัยเก๋าอายุ 60+ ที่มารวมตัวกันเล่นเทนนิสอยู่ที่นี่เป็นประจำภายใต้ชื่อกลุ่มสุดน่ารักอย่าง “ชมรมรุ่งอรุณ” ซึ่งหมายถึงเวลาตั้งแต่เช้าตรู่ที่เหล่าสมาชิกจะได้มาเล่นเทนนิสด้วยกันหลังจากที่ทุกคนเกษียนอาชีพจากการทำงานหนักมาตลอดชีวิต
คุณลุงบอกว่า ถึงจะเห็นอย่างนี้แต่จริงๆ ชมรมรุ่งอรุณไม่ได้จำกัดแค่คนรุ่นใหญ่ เพราะฉะนั้นถ้ามีใครสนใจอยากเข้ามาเล่นด้วยกันก็แวะเข้ามาทักทายได้ทุกเมื่อ เพราะคุณลุงคิดค่าสมาชิกเป็นเพียงค่าลูกเทนนิสและบุฟเฟ่ต์กาแฟในชมรมเท่านั้นเอง!
“พื้นที่สาธารณะมีไว้…ซ้อมละคร”
ส่วนแก๊งหนุ่มๆ ม. 5 กลุ่มนี้เล่าให้เราฟังว่า วันนี้มาที่นี่เพื่อใช้พื้นที่โล่งกว้างอากาศถ่ายเทชวนกันซ้อมละครเวทีงานกลุ่มให้ปังกว่าใคร มีพื้นที่สาธารณะมันก็ดีอย่างนี้ จะนั่งคุยปรึกษาหรือกระโดดโลดเต้นแค่ไหนก็ได้ไม่ต้องกลัวใครว่า
โครงการแก้มลิงในพระราชดำริ
“พื้นที่สาธารณะมีไว้…ให้อาหารปลา พายเรือคายัค และทักทายควาย”
สวนสาธารณะริมทะเลสาบที่นอกจากจะเป็นพื้นที่เก็บน้ำแบบแก้มลิงซึ่งช่วยบรรเทาปัญหาน้ำท่วมให้กับชาวชุมพรแล้ว ยังเป็นพื้นที่สาธารณะที่ทั้ง “คน” ทั้ง “สัตว์” สามารถมาใช้เวลาพักผ่อนหย่อนใจริมสายน้ำไปด้วยกัน เพราะมีทั้งฝูงปลามากมายที่แหวกว่ายอยู่ในน้ำ ฝูงควายที่เดินเรียงรายเล็มหญ้าอยู่สองข้างทาง ไปจนถึงผู้คนทุกเพศทุกวัยที่จะมาปูเสื่อนอนอ่านหนังสือแบบชิลล์ๆก็ได้ หรือจะออกกำลังด้วยกีฬาทางน้ำอย่างการพายเรือคายัคหรือเล่นสแตนอัพแพดเดิ้ลบอร์ด (SUP) ก็ดี
สวนสาธารณะหนองใหญ่แห่งนี้บอกว่าเรา พื้นที่สาธารณะอาจไม่ต้องมีสิ่งปลูกสร้างอะไรมากมาย แค่เป็นพื้นที่โล่งกว้างที่เปิดให้คนในพื้นที่ ได้มาใช้เวลาและใช้ประโยชน์ร่วมกัน พื้นที่นั้นก็สามารถทำให้ทุกคนมีความสุขได้โดยไม่ต้องปรุงแต่งอะไรให้มากมายเลย
เหล่าน้องควายเจ้าถิ่นที่เด
พระอาทิตย์ตกริมหนองใหญ่
สวนสาธารณะ ชุมชนราษฎร์วิถี
“พื้นที่สาธารณะมีไว้…พาหมามาเดินเล่น ออกกำลังกาย แถมได้ปลาชะโดกลับบ้าน”
สวนสาธารณะที่เป็นทั้งสนามเด็กเล่น สนามกีฬา สนามฟุตบอล ลู่วิ่ง ไปจนถึงบ่อตกปลาของคนในชุมชน เพราะนอกจากทางเดินเลียบคลองเล็กๆ ภายในชุมชนจะเป็นเส้นทางสัญจรแล้ว ยังถูกออกแบบให้กว้างขวางพอจะให้คุณลุงคุณป้าชวนกันมาออกมาเดินเร็ว คุณหลานจูงน้องหมาออกมาเดินเล่น นอกจากนี้ในตอนเช้าตรู่ของทุกวันยังมีพี่ๆแก๊งนักตกปลาที่จะออกมาจับปลากันที่นี่ทุกเช้าอีกด้วย
ปลาชะโดตัวใหญ่
โดยเมื่อเดินตามทางเดินเลีย
“พื้นที่สาธารณะมีไว้…แบ่งก
ันเตะบอล แบ่งกันเต้นแอโรบิค”
สนามกว้างๆ แห่งนี้ คนในชุมชนแบ่งเวลากันใช้จนเ
สนามกีฬาจังหวัดชุมพร
เดินต่อมาอีกไม่ไกลก็ถึงจุดสุดท้ายของเราในวันนี้อย่างสนามกีฬาประจำจังหวัดที่ไม่เงียบ ไม่เก่า ไม่ร้าง แต่มีผู้คนหลากหลายกระจายตัวกันทำกิจกรรมต่างๆ อยู่แทบจะทั่วทุกมุมของสนามกีฬากว้างๆแห่งนี้ ไม่ว่าจะเป็น ว่ายน้ำ ตีเทนนิส เต้นแอโรบิก ซ้อมวิ่ง ซ้อมฟุตบอล ฯลฯ
โดยความกว้างของสนามกีฬาแห่งนี้ก็ไม่ได้มีเอาไว้โอ้อวดความยิ่งใหญ่เท่านั้น แต่เพราะยิ่งกว้างก็ยิ่งเปิดโอกาสให้ไม่ว่าจะเป็นมืออาชีพ มือสมัครเล่น เด็กๆหน้าใหม่ หรือผู้ใหญ่เจ้าเก๋า ก็สามารถแบ่งพื้นที่กันใช้ได้เป็นอย่างดี
แล้วชาวชุมพรเขาทำอะไรกันบ้างนะที่พื้นที่สาธารณะแห่งนี้
“พื้นที่สาธารณะมีไว้…ปั่นจักรยานมาเตะบอลหลังเลิกเรียน”
“พื้นที่สาธารณะมีไว้…เดินเร็วบนลู่วิ่ง”
“พื้นที่สาธารณะมีไว้…เล่นโรลเลอร์เบลดและสเกตบอร์ด ”
“พื้นที่สาธารณะมีไว้…ยืดเส้น เต้นแอโรบิก”
“พื้นที่สาธารณะมีไว้…ฝึกซ้อมไปแข่งทีมชาติ”
วันนี้เราได้เจอ ‘โค้ชอาร์ม’ โค้ชหนุ่มอายุเพียง 21 ปี ดีกรีนั่งวิ่งทีมชาติ ซึ่งเป็นคนก่อตั้งกลุ่มช้างชนชุมพร เพื่อพัฒนาทักษะการวิ่งให้กับเด็กๆ ที่สนใจ โค้ชอาร์มเล่าว่าใช้สนามกีฬาจังหวัดเป็นที่ฝึกซ้อมวิ่งทุกๆ วันร่วมกับสมาชิกในชมรม
“พื้นที่สาธารณะมีไว้…เป็นนักสำรวจธรรมชาติหลังเลิกเรียน”
“พื้นที่สาธารณะมีไว้…ตี(แบตมินตัน)ไว้ตบ(วอลเล่ย์บอล)”
“พื้นที่สาธารณะมีไว้…ก่อตั้งชมรมสเก็ตบอร์ด”
เหล่าหนุ่มสาวสุดเท่แก๊งนี้คือสมาชิกของกลุ่ม SIXKK Skateboarding หรือกลุ่มสเก็ตบอร์ดเยาวชนชาวชุมพรที่รวบรวมเหล่านักสเก็ตหลากวัย ตั้งแต่จิ๋วสุด 11 ขวบ ไปจนถึงพี่ๆ อายุ 25 ปี มาใช้เวลาฝึกฝนร่วมกันที่สนามกีฬาจังหวัด
โดยเด็กๆ เล่าว่า สเก็ตบอร์ดอาจจะยังไม่ใช่กีฬาที่แพร่หลายมากนักในชุมพร ในสนามกีฬาจึงยังไม่มีพื้นที่เฉพาะเจาะจงสำหรับพวกเขา แต่เพราะยังมีไฟและมีพลัง อุปกรณ์ทั้งหมดในลานไถจึงเกิดขึ้นมาจากการช่วยกันต่อเติมจนเป็นรูปเป็นร่างขึ้นมาด้วยมือของเหล่าสมาชิก จนเกิดเป็นคอมมูนิตี้ใหม่แห่งนี้ขึ้นมาได้ สุดยอดไปเลย!
_____________
ได้ฟังชาวชุมพรเล่าถึงพื้นที่สาธารณะพวกเขากันแล้ว พอจะเริ่มนึกออกขึ้นรึยังว่าอะไรคือเหตุผลที่พวกเราควรมีพื้นที่แบบนี้เพิ่มขึ้นอีกเยอะๆ
ถ้าใครคิดออกแล้ว อย่าลืมแวะมาแชร์ให้พวกเราฟังนะ 🙂
Contributors
กันยณัฏฐ์ พรจันทร์ทอง
Writerนักเขียน, นักเดินทาง, เด็กหญิงผู้เติบโตในเมืองเก่า ที่มีความสุขทุกครั้งที่ได้จัดกระเป๋าออกไปรู้จักโลก ปัจจุบันกำลัง In a Relationship with ศิลปะ หนัง พิพิธภัณฑ์ เสื้อผ้ามือสองและการเดินเรื่อยเปื่อย
